SÜDGE Tam Olarak Nedir?
SÜDGE, riskli davranış sergileyen sürücüler için uygulanan, psikososyal içerikli bir eğitim ve değerlendirme programıdır. Klasik “trafik cezası” mantığından farklı olarak, sürücünün olaya bakış açısını, alışkanlıklarını ve trafik kültürünü değiştirmeyi hedefler.
Eğitim sürecinde sürücü; verdiği kararların sonuçlarını, risk algısını, alkol ve madde kullanımının hem kendisi hem de diğer yol kullanıcıları üzerindeki etkilerini uzman eşliğinde yeniden değerlendirir.
SÜDGE Hangi Durumlarda Gündeme Gelir?
Detaylar yönetmeliklerle belirlenmiş olmakla birlikte, özetle şu tür durumlarda SÜDGE süreciyle karşılaşılması mümkündür:
- Alkollü araç kullanma nedeniyle ehliyete el konulması,
- Uyuşturucu/uyarıcı madde etkisinde araç kullanma tespiti,
- Tekrarlayan ağır trafik ihlalleri ve ciddi risk oluşturan davranışlar,
- Ehliyet iadesi sürecinde ilgili birimlerin yönlendirmesi.
SÜDGE, çoğu sürücünün “sadece formalite” olarak değerlendirdiği bir süreç gibi görünse de, aslında hem ehliyet iadesi hem de yeniden sürücülüğe dönüş açısından belirleyici rol oynar.
SÜDGE Eğitiminin Amaçları Nelerdir?
Programın hedefi, sadece teorik bilgi aktarmak değil; sürücünün duygu, düşünce ve davranış örüntülerini gözden geçirmesini sağlamaktır.
- Alkol ve madde kullanımının sürüş performansına etkisini fark ettirmek,
- “Bana bir şey olmaz” düşüncesini sorgulatmak,
- Riskli sürüş alışkanlıklarını tanımlamak ve azaltmak,
- Trafikte empati, sorumluluk ve öz-denetim becerisini güçlendirmek,
- Tekrar eden ihlallerin önüne geçmek.
Bu yönüyle SÜDGE, psikoteknik değerlendirmeyi tamamlayıcı bir davranış değişim bileşeni gibi düşünülebilir.
SÜDGE ile Psikoteknik Arasındaki Fark Nedir?
SÜDGE ve psikoteknik çoğu zaman aynı süreçte anılsa da aslında birbirinden farklı iki uygulamadır:
- Psikoteknik: Dikkat, konsantrasyon, tepki süresi, el–göz koordinasyonu gibi bilişsel ve psikomotor becerilerin objektif testlerle ölçüldüğü değerlendirme sürecidir.
- SÜDGE: Sürücünün risk algısı, davranış örüntüleri, alkol/madde kullanımı, öfke kontrolü ve sorumluluk duygusuna odaklanan, daha çok grup/ bireysel seans temelli bir eğitimdir.
Ehliyet iadesi dosyalarında hem psikoteknik raporu hem de SÜDGE süreci birlikte talep edilebilmektedir. Bu nedenle sürücünün her iki alanda da süreci eksiksiz tamamlaması önemlidir.
SÜDGE Süreci Nasıl İşler?
Resmi işleyiş illere göre farklı organizasyonlarla yürütülebilse de, genel süreç şu adımlarla özetlenebilir:
- İlgili kurum/mahkeme veya trafik birimi tarafından SÜDGE yönlendirmesi,
- Yetkili merkez ve program hakkında bilgilendirme,
- Belirlenen sayıda oturumdan oluşan grup veya bireysel eğitim süreci,
- Katılımın ve sürecin tamamlandığını gösteren resmi kayıt/döküman düzenlenmesi.
Eğitimlerde sadece “trafik kuralı” anlatılmaz; sürücünün yaşadığı olay, kendi bakış açısından ele alınır ve bu olayın farklı açılardan değerlendirilmesi sağlanır.
Kimler SÜDGE’ye Katılmak Zorundadır?
SÜDGE’ye katılım zorunluluğu, kişinin ihlali ve ilgili karar mercilerinin değerlendirmesine göre belirlenir. Özellikle:
- Alkol veya madde nedeniyle ehliyetine el konulan sürücüler,
- Tekrarlayan ihlallerle trafik güvenliğini tehlikeye atanlar,
- Ehliyet iadesi sürecinde SÜDGE şartı getirilen sürücüler
için SÜDGE, ehliyete yeniden kavuşmanın ve güvenli sürücülüğe geri dönmenin bir parçası haline gelir.
SÜDGE Sürecinde Psikolojik Destek Önemi
Alkol, madde kullanımı veya öfke kontrolü sorunları çoğu zaman yalnızca “trafik” meselesi değildir; kişinin yaşam tarzı, stresle baş etme şekli ve sosyal çevresiyle de yakından ilişkilidir.
Bu nedenle SÜDGE oturumları sırasında; sürücünün kendisiyle yüzleşmesi, gerçekçi hedefler koyması ve gerekliyse psikolojik destek alması oldukça kıymetlidir. Amaç, sadece belge sürecini tamamlamak değil, kalıcı bir farkındalık kazandırmaktır.
Ehliyet İadesi, SÜDGE ve Psikoteknik Birlikte Nasıl Yönetilmeli?
Ehliyeti alıkonulan birçok sürücü için süreç karmaşık görünebilir: psikoteknik, sağlık raporları, SÜDGE, başvuru aşamaları… Bu noktada adımları doğru planlamak, hem süre kaybını hem de başvuru reddi riskini azaltır.
Genel öneri şu şekildedir:
- Önce size verilen resmi karar ve yazıları dikkatle inceleyin,
- Psikoteknik ve SÜDGE gerekip gerekmediğini netleştirin,
- Psikoteknik için yetkili, Sağlık Bakanlığı ruhsatlı bir merkeze başvurun,
- SÜDGE süreci için ilgili kurum ve program hakkında bilgi alın,
- Tüm belgeleri tamamladıktan sonra emniyet başvurusu yapın.
Sonuç: SÜDGE Bir Ceza Değil, Fırsat Olarak Görülmeli
SÜDGE, çoğu sürücü için ilk bakışta ekstra bir zorunluluk gibi görünse de, uzun vadede güvenli sürücülüğe geri dönmek ve benzer hataları tekrar etmemek için önemli bir fırsattır.
Siz de ehliyet iadesi, psikoteknik raporu ve SÜDGE süreçleri hakkında sorularınız varsa, merkezimizle iletişime geçebilir veya Ehliyet İadesi İçin Psikoteknik sayfamızı inceleyebilirsiniz.