SRC 5 ve ADR Belgesi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

SRC 5 ve ADR Belgesi Nedir?

SRC 5 (Tehlikeli Madde Taşımacılığı Sürücü Belgesi), tehlikeli madde taşıyan araçları kullanan sürücülere verilen mesleki yeterlilik belgesidir. Bu belge, sürücünün ilgili eğitimleri aldığını ve sınav sürecinden başarıyla geçtiğini gösterir.

ADR ise “Tehlikeli Malların Karayolunda Uluslararası Taşınmasına İlişkin Avrupa Anlaşması”nın kısaltmasıdır. 1957 yılında imzalanan bu anlaşma, günümüzde tehlikeli maddelerin güvenli taşınması için uluslararası bir standart olarak uygulanmaktadır. Türkiye de ADR hükümlerini esas alarak tehlikeli madde taşımacılığını düzenlemektedir.

SRC 5 Belgesi Kimler İçin Zorunludur?

Aşağıdaki sürücüler, yasal olarak SRC 5 belgesine sahip olmak zorundadır:

• Akaryakıt tankeri ve LPG tanker sürücüleri,
• Gaz (LPG, CNG vb.) taşıyan tanker ve çekici sürücüleri,
• Kimyasal madde taşımacılığı yapan sürücüler,
• Patlayıcı madde taşıyan sürücüler,
• ADR sınıfına giren tüm tehlikeli madde taşımacılığında görev alan sürücüler.

Bu alanlarda SRC 5 belgesi olmadan ticari faaliyette bulunmak, hem yüksek idari para cezalarıyla hem de olası denetimlerde ciddi yaptırımlarla karşılaşmanıza neden olabilir.

ADR Sınıfları Nelerdir?

ADR mevzuatında tehlikeli maddeler, risk türüne göre 9 ana sınıfta değerlendirilir:

1. Sınıf 1 – Patlayıcı Maddeler
2. Sınıf 2 – Gazlar
3. Sınıf 3 – Alevlenebilir Sıvılar
4. Sınıf 4 – Alevlenebilir Katılar
5. Sınıf 5 – Oksitleyici Maddeler ve Organik Peroksitler
6. Sınıf 6 – Zehirli ve Bulaşıcı Maddeler
7. Sınıf 7 – Radyoaktif Maddeler
8. Sınıf 8 – Aşındırıcı (Korozif) Maddeler
9. Sınıf 9 – Çeşitli Tehlikeli Maddeler ve Nesneler

SRC 5 eğitimi; sürücünün taşıyacağı ürün grubuna bağlı olarak bu sınıfları tanımasını, güvenlik işaretlerini okuyabilmesini ve olası kaza / sızıntı durumlarında nasıl hareket etmesi gerektiğini kapsayan teorik ve uygulamalı modüller içerir.

SRC 5 Belgesi Nasıl Alınır?

SRC 5 belgesi almak isteyen sürücüler, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş eğitim kurumlarına başvurur. Genel süreç özetle şu adımlardan oluşur:

• Yetkili kuruma başvuru ve evrak teslimi,
• Temel ADR eğitimi (tehlikeli maddelerin sınıfları, taşıma kuralları),
• Taşınacak ürüne göre tanker / paketli yük gibi ek modül eğitimleri,
• Uygulamalı eğitimler ve senaryo çalışmaları,
• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı yazılı sınavı,
• Sınavda başarılı olanlar için SRC 5 belgesinin düzenlenmesi.

Belgenin geçerlilik süresi dolmadan önce, sürücülerin güncelleme eğitimlerine katılması ve yenileme işlemlerini yaptırması gerekir.

SRC 5 Belgesi ve Psikoteknik Değerlendirme

Tehlikeli madde taşımacılığı yapan sürücülerde yalnızca mesleki eğitim değil, psikoteknik yeterlilik de büyük önem taşır. Dikkat, reaksiyon, stres altında karar verme ve risk algısı gibi beceriler; olası bir kazanın önlenmesinde belirleyici faktörlerdir.

Merkezimizde uygulanan psikoteknik testler, SRC 5 ve ADR kapsamındaki sürücülerin bilişsel ve psikomotor yeterliliklerini objektif biçimde ölçmeye yardımcı olur. Böylece hem iş güvenliği hem de taşıma güvenliği yönünden daha güçlü bir altyapı sağlanır.